انتظار شاعران و نویسندگان کانون روز بیست و هشتم فروردین ماه به سر آمد و برگزیدگان اولین جایزه ی ادبی سال کانون نویسندگان و شاعران آموزش و پرورش همزمان با اولین سالگرد تاسیس کانون معرفی شدند.

برگزیدگان بخش ویژه جایزه ادبی با عنوان بانوی یاس و احساس

نفر اول                    آقای ایوب شجاعی

نفر دوم                   خانم فاطمه کوهی از مدرسه شاهد فرهنگ

به گزارش آناج به نقل از مهر، مراسم اختتامیه هفتمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر با حضور سیدمحمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمع زیادی از شاعران داخلی و خارجی در تالار وحدت آغاز شد.

بر اساس اعلام برگزارکنندگان، برگزیدگان این جشنواره به شرح زیر هستند:

بخش شعر نو (نیمایی و سپید) مهرداد احمدی از کردستان، الهه تاجیک زاده از تهران و محمدمهدی سیار  از تهران به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را کسب کردند.

***********

بسیار خوشحال شدم وقتی این خبر را در سایت ها و رسانه ها دیدم. این موفقیت بزرگی  است که حاصل تلاش و ذوق و انگیزه بسیار بالای خانم تاجیک زاده است.

جادارد این پیروزی افتخار آفرین که ثمره ادب دوستی و ادب پروری شهرستان پیشوا می باشد را به همشهریان عزیز و اعضاء محترم کانون ادبی بهار تبریک بگویم.

همچنین به این شاعر گرانقدر که موجب مباهات کانون ادبی بهار می باشند.

برای ایشان آرزوی سلامتی و موفقیت های روز افزون دارم.

امضاء م. ر

سید مصطفی طباطبایی از نادر چشمه هایی است که تشنگان فرهنگ و ادبیات را ا زهر سوی به سمت خودش می کشاند.

بیستم دی ماه وعده ایشان برای برگزاری کارگاه شعر با موضوع قافیه در کانون ادبی بهار محقق شد. جلسه مناسبی بود که حیفمان آمد آن را ثبت نکنیم و مطالب آنرا برای چند بار نخوانیم.

این شما و این هم گزارش چهل و یکمین جلسه کانون ادبی بهار

استاد در ابتدا به ویژگی های شعر پرداختند که:

شعر 3 ویژگی دارد اول آنکه  موزون است دوم اینکه ازعاطفه سرچشمه می گیرد و سوم اینکه خیال انگیز است.

در اینجا برای دوستانی که در این خصوص اطلاعات بیشتری نیاز دارند اشاره می کنم که:

در مقدمه کتاب گزینه ی اشعار استاد فقید قیصر امین پورکه به عنوان "از این حرفها" درج شده است در مورد چیستی شعراین طور آمده:

ارسطو شعررا کلامی شور انگیز و مخیل می داند. بوعلی آن را سخنی خیال انگیز می داند که از اقوالی موزون و متساوی ساخته شده است. باز خواجه نصیر شعر را کلام مخیل و نظامی آن را صناعتی می داند که شاعر بدان صناعت اتّساق مقدمات موهِمه کندو التئام قیاسات منتجه،برآن وجه که معنی خُرد را بزرگ  گرداند و معنی بزرگ را خُرد. و نیکو را در خلعت زشت  باز نماید و زشت را در صورت نیکو جلوه کند و به ایهام قوت های غضبانی و شهوانی را برانگیزد ، تا بدان ایهام، طبایع را انقباضی و انبساطی بُوَدو امور عِظام عالم سبب شود.

همچنین قُدامه بن جعفر(از شاعران عرب متوفی 308ه.ق)آن را کلامی موزون و مقفی که بر معنی دلالت دارد.سَکاکی(از علماء دوره خارزمشاهیان) نیز، کلام موزون و مقفی،شمس قیس(از ادیبان قرن 7 مولف المعجم)، سخنی اندیشیده مرتّب، معنوی، موزون،متکرر، متساوی و حروف آخر آن به یکدیگر ماننده.

در اینجا استاد طباطبایی اشاره داشتند که ،به قول دکتر شفیعی کدکنی :قافیه و ردیف عامل تکمیل موسیقی شعر است و سپس به تعاریف ردیف و قافیه پرداختند.

ردیف: کلماتی که عیناً تکرار شود.

هنوزم چشم‌هایت باز هســتند
چراغ سبز یک پرواز هـــستند
خودت می‌خواهی؛ اما سر ندارم
تو را، چشم تو را بـــــاور ندارم

همانطور که مشاهده می کنیم کلمه "هستند" در بیت اول و کلمه "ندارم" در بیت دوم ردیف می باشند.

در تعریف "ردیف" باید اضافه کردکه باید هم معنی هم باشند ، اگر کلماتی عیناو به یک معنی نباشند باز هم قافیه به حساب می آیند :
خرامان بشد سوی آب روان/چنان چون شده باز جوید روان. در این بیت روان قافیه است .

قافیه : کلمه ای که یک یا چند حرف پایانی مشترک داشته باشد.

من و تو ظاهراً یک‌جور هستیم
ولی یک سال نوری دور هستیم
دقایق موج‌های نیل هستـــند
به چشمم هول عزرائیل هستند
دقایق موج‌های سرنگــــــونند
الیک تا الــــــــــیه راجعونند

حروف"ور"در بیت اول و حروف "یل"در بیت دوم و "ونند"در بیت سوم قافیه هستند.

عمده ترین خصوصیت قافیه صدای قافیه است. که در ادامه به آن می پردازیم.

نکته ای که باید بدان اشاره نمود اینکه:ردیف در شعر الزامی نیست ولی در شعر سنتی (غزل و مثنوی و قصیده ...)قافیه الزامی است.

به آخرین حرف قافیه"رَوی"گفته می شود که باید صدای آن یکی باشد.مثلاً حرف "ز" در کلمات باز،ناز،طنازکه صدای"آز" دارد می تواند قافیه باشد. اما همین حرف در کلمه "هنوز" و "ناز" نمی تواند قافیه باشد. چون صدای آن در کلمه هنوز"اوز" و در کلمه ی ناز"آز" می باشد.بنابراین می توان گفت که صدای قافیه است که تکمیل کننده موسیقی شعر است.

صدای قافیه را می توان هم آوایی حروف قافیه دانست که از هارمونی واضحی برخوردار است. و از خواندن  و یا شنیدن یک شعر می توان به این هماهنگی پی برد.

ادامه مثنوی "عزیزم عاشقی قانون ندارد" از جابر نوری

عوام از مرگم استقبال کردند
مرا در چال چشمت چال کردند
منِ آلوده را آلوده‌تــــر، نَه...
عزیزم این من و این دردسر، نَه...
مگر یک گوشه گورستان ندارد
فـــــشار قبر تو پـــایان ندارد
از آن پس آسمانم را جسد بود
فقط سقف سرم سنگ لحد بود
نمی‌خواهم کفن‌پوش تو باشم
همیشه زیر سرپـــوش تو باشم
نمی‌خواهم به چشمت بنده باشم
خودم گور خودم را کنده باشم

تو را جان عزیــــزت دست بردار
بیا دست از سر این مست بردار
نیا من زخم کاری می‌خورم باز
پیاپی زهر ماری می‌خورم باز
برو بی‌درد هستی دل نداری
تو این‌جا حق آب و گل نداری
زمانی چشم‌هایـــت باز بودند
عــــــبورم را پل اهـــواز بودند
ولی یک بمب بی‌جا سرنگون کرد
تو را در چشم‌هایم غرق خون کرد
از آن پس هیچ چیزی خون ندارد
عزیزم عاشقی قانـــــون ندارد

  از موضوعات دیگری که در قافیه باید به آن توجه داشت اینکه کلماتی که حروف قافیه در آن ها تکرار شده اند می بایستی دارای ویژگی های مشترک باشند:

برای مثال حروف "ان"در کلمه "خندان"  و کلمه "پایان" متفاوت می باشند. بدین معنا که "ان"در "خندان" جزء کلمه نیست اما در پایان جزء کلمه  می باشد.

در پایان نیز اشاره نمودند که به قول بهار:

شاعری طبع روان می خواهد

نه معانی نه بیان می خواهد

برای ایشان که از ذخایر ادبیات کشور می باشند آرزوی سلامتی خواهانیم.

منابع:

1-      گزینه اشعار قیصر امین پور

2-      سایت ویکی فقه  http://www.wikifeqh.ir

3-      سایت ویکی پدیا  http://fa.wikipedia.org

هوا بارانی است. سردی هوا از هُرم نفس ها پیداست. چهارشنبه ششم دی،محفل کانون ادبی به جمع مشتاقان مزین می شود. طبق معمول اولین افراد جوانان فهیم کانون به دنبال جور کردن وسایل مربوطه.سیستم رایانه که باید از اتاق معاون آموزشی اداره! سیم هایش را قطع کنند و با تجهیزات دیگر مثل موس و کیبرد(آخر نفهمیدیم که بالاخره کی برد؟) را به سالن انتقال می دهند.

بعدش هم زنگ تلفن همراه معاون:

*الو

** می شه پسورد سیستم را بگید؟

*ای به چشم بزنید دویستو ده ...

مجری برنامه از راه می رسد. به اتفاق هم به سالن می آییم.سلام و خوش و بشی و بعد هم

جلسه با غزل خوانی خانم رضایی شروع می شود:

صلاح کار کجاو من خراب کجا    ببین تفاوت ره کز کجاست تا بکجا

...

و سپس:

بچه ها یکی یکی شعرشان را می خوانند و بعد هم نقدی نه چندان پُر

طبق معمول سه گانی یکی از موضوعات داغ مجلس می شود:

 تاجیک زاده باسبک خاص شعر خوانی که قابل تحسین است، پشت تریبون :

هر بامـداد از دامـنم خونابه می ریزد...

شرق پر از اندوه و رسـوایم،

امّا خیالی نیست... -من- خورشـید می زایم!

...

بعد هم ...                             

 میرآقایی به توضیح و تفسیر شعر سه گانی و هایکو، که این شعرهای خانم تاجیک زاده هایکو می باشد نه سه گانی.

البته ناگفته نماند که قبلاً هم بین علمای حاضر در جلسه بر سر این قالب  نام اشنا صحبت ها رفته است و اینکه آقای فلان، این قالب شعر را قبول دارد یا ندارد .بماند انشاالله در فرصتی  دیگر به آن خواهیم پرداخت.

یکی دیگر از افراد حاضر در جلسه مثنوی ای در رثاء حضرت سید الشهداخواندند که قابل تامل بود و بار معنایی و تاریخی خوبی را از تاریخ تشیع بیان می کرد."رحیمیان" سراینده این مثنوی که بقول خودشان قالب آن "مثنوی غزل" است- که انشاالله در فرصتی به آن خواهند پرداخت-نمای خوبی از رشادت های عاشورا و حوادث تاریخی بعد از آن به نمایش گذاشتند.

در پایان نیز رباعی "وهاج" یکی از اعضاء جدید کانون که بیشتر در همین قالب و البته سپید هم شعر می سرایند را تقدیم می کنیم:

با زلزله نگاهت اعجاز شود

هرخاتمه ای دوباره آغاز شود

پس لرزه ی چشمان قشنگت کافیست

تا در دل آسمان گسل باز شود

حق یارتان باد